Kultura wolna od paliw kopalnych
Konsekwentna realizacja założeń ekologizacji oznacza rewizję zasad współpracy
z zewnętrznymi podmiotami, zarówno w przypadku finansowania własnych działań przez prywatne podmioty, jak i w kwestii udostępniania swoich przestrzeni pod zewnętrzne wydarzenia branży biznesowej. Zagraniczne ruchy, takie jak: Fossil Free Culture (#fossilfreeculture), BP or not BP? czy Liberate Tate, skutecznie naciskają na instytucje, by zrezygnowały z dotacji pochodzących od megakorporacji, zarabiających na ekspansywnym wydobywaniu surowców naturalnych. Domagają się, aby kultura i sztuka nie były traktowane przez te megakorporacje jako sposób na czyszczenie wizerunku (tzw. greenwashing). Polityka finansowania instytucji powinna odzwierciedlać jej założenia programowe.
Zanim zaczniesz współpracę ze sponsorem, sprawdź, jakie ma podejście do założeń zrównoważonego rozwoju, czy dba o środowisko, jak produkuje i z czego, a także jak traktuje pracowników i pracowniczki w swoich firmach. Pamiętaj, że jako instytucja kultury dysponujesz zaufaniem i prestiżem społecznym, wpływasz na wizerunek swoich partnerów biznesowych i sponsorów, podnosisz ich status. Mimo pokusy zwiększenia budżetu instytucja powinna sprawdzić, skąd pochodzą dane środki finansowe i w jakich warunkach zostały pozyskane. Stwórz listę wytycznych i wartości, które firmy partnerskie i sponsorzy powinni spełniać, np. czy firma inwestuje w wydobywanie paliw kopalnych; czy jej działalność jest związana z grabieżą wody i ziemi, zanieczyszczeniem wód powierzchniowych albo podziemnych, wyzyskiem pracowniczym; czy opłaca podatki w kraju działalności etc. (zobacz: EKOETYKA WSPÓŁPRACY).
Kultura wolna od wyzysku
Instytucja kierująca się zrównoważoną polityką finansową powinna współpracować przede wszystkim z podmiotami ekonomii społecznej i solidarnościowej, czyli spółdzielniami, kooperatywami, fundacjami, które w swojej działalności dążą do zmiany stosunków gospodarczych, społecznych i ekologicznych. Są to mniejsze podmioty niż globalne korporacje, dlatego masz większą możliwość weryfikacji ważnych dla Ciebie standardów. We wszystkich konkursach, przetargach czy zapytaniach ofertowych preferuj współpracę z podmiotami ekonomii społecznej i solidarnościowej (zobacz: EKOETYKA WSPÓŁPRACY).
Jawność w wynagrodzeniach
Ekologiczność to sprawiedliwość: środowiskowa, gatunkowa, społeczna, ekonomiczna. Dlatego konieczne jest stosowanie transparentności w systemie wynagrodzeń bez względu na płeć, wiek, stan sprawności, światopogląd, narodowość, pochodzenie etniczne czy orientację seksualną. Należy także unikać dysproporcji wynikających jedynie z kapitału symbolicznego, powiązanego z osobistą marką lub zajmowaną w środowisku pozycją. Dobrą praktyką jest stworzenie i stosowanie regulaminu wynagrodzeń dla współpracowników oraz współpracowniczek, tak aby wszystkie zespoły mogły się do niego stosować. Krokiem naprzód będzie też upublicznienie takiego regulaminu. Dzięki temu osoby, z którymi podejmujecie współpracę, będą znały obowiązujące u Was stawki wynagrodzeń. Tabuizacja stawek finansowych prowadzi do wielu nadużyć, manipulacji i nierówności. Te same zaburzenia związane są z niejawnym systemem honorariów za prace artystyczne (zobacz: PRACOWNICZKI I PRACOWNICY).
Współdecydowanie o budżecie
Traktując finanse jako ramę organizacyjną pracy instytucji, warto zaplanować proces współdecydowania o sposobie wydatkowania środków. Na początku może to dotyczyć fragmentu budżetu, którego zakres systematycznie będzie zwiększany. Ekologiczność to budowanie relacji dbania o siebie, o różnorodne otoczenie i dobrą przyszłość. Ważnym narzędziem w tym procesie jest włączanie w decyzyjność, wspólne wyznaczanie priorytetów. Dzięki temu można uwzględnić różne perspektywy i potrzeby, podjąć rozmowę o zasobach. Poniżej znajdziesz kilka przykładów, jak rozpocząć taki proces.
Fundusz Feministyczny to organizacja grantowa. Wyboru dofinansowanych inicjatyw dokonuje się na forum, czyli pomysłodawczynie same oceniają nawzajem swoje pomysły i wyłaniają projekty, które otrzymają wsparcie.
Warszawska inicjatywa Otwarty Jazdów we współpracy z Dzielnicowym Domem Kultury organizuje co roku program Otwarty Uniwersytet Jazdów. Specjalnie powołana rada, która wybiera projekty do realizacji, składa się nie tylko z pracowników Domu Kultury, lecz także z organizacji i mieszkańców wchodzących w skład Otwartego Jazdowa, gospodarzy terenu, na którym projekty będą realizowane.
Ten sam mechanizm był wykorzystywany przez Radę Programową Parku Rzeźby na Bródnie (reprezentującą kilka stron: instytucjonalną, urzędniczą, społeczną, artystyczną) przy otwartym naborze na projekty artystyczne w 12. edycji programu.
Te przykłady to modele, w których proces decydowania o tym, jakie działania mają zostać sfinansowane, jest rozszczelniony. Włącza się w niego więcej perspektyw – często różnych, ale dających sobie nawzajem równe prawo głosu, prowadzenia dyskusji w celu zyskania pełniejszego oglądu potrzeb i celów.
