3

Krok trzeci:
Dobre sąsiedztwo

Systemy wymiany
Zamiast każdorazowo zwracać się do sąsiadów-partnerów (instytucji, NGO, urzędów czy wspólnot) albo odpowiadać na pytania o dostępność Waszych sprzętów i obiektów, możecie dołączyć do platform organizujących wzajemne wymiany. Jeśli w danym mieście taka nie istnieje, wówczas Twoja instytucja może zainicjować jej utworzenie i pozyskać odpowiednie finansowanie. Możesz wzorować się na warszawskiej Spółdzielni Kultury czy oddolnej inicjatywie Wymiennik – społecznościowy system wymiany. Tworząc nowe narzędzie, udostępniaj je na zasadach otwartych licencji (Creative Commons). Dzięki temu inne osoby będą mogły z nich korzystać, dopasowując je do lokalnych potrzeb.

Udział w lokalnej polityce
Bliższe poznanie sąsiadów i wyzwań okolicy może zmotywować do stałej i regularnej uważności na to, jakie decyzje podejmowane są w dzielnicy i mieście. Obecność przedstawicieli i przedstawicielek instytucji na radach dzielnicy i radach miasta (jako część pracy), tworzenie partnerstw z mieszkańcami i mieszkankami oraz oddolnymi ruchami – wzmacniają wizerunek instytucji jako prawdziwie zaangażowanej w lokalny dobrostan. Jako podmiot prestiżowy, cieszący się uznaniem społecznym dysponuje ona silniejszym i znaczącym głosem w dyskusji. Autentyczne zaangażowanie, wzmocnione doświadczeniem wspólnej pracy, może pomóc dostrzec niepopularną i marginalizowaną w dyskusji perspektywę, zwłaszcza tę pozaludzką. Przyroda powinna mieć swoją reprezentację, która będzie wpływać na lokalnie podejmowane decyzje. Przykładowo: rzeka Whanganui w Nowej Zelandii otrzymała osobowość prawną, tak jak i rzeki Ganges oraz Jamuna w Indiach.

Sąsiedzkie współzarządzanie
Szczególnym przykładem wieloletniego procesu społecznościowego i demokratycznego zarządzania przez wielu różnych partnerów jest Otwarty Jazdów w Warszawie. To model włączania, wielostronnych negocjacji, uwrażliwiania na rozmaite potrzeby różnych grup tworzących społecznie, przyrodniczo, artystycznie i politycznie wspólny obszar. Stanowi bardzo inspirującą inicjatywę, która rozpoczęła się od zorganizowania oporu wobec planu zburzenia domków fińskich w centrum Warszawy. Dzięki uporowi oraz strategicznemu i wizjonerskiemu myśleniu jest działającym przykładem współzarządzania miejscem, programem merytorycznym i artystycznym. Wyznacza też nowe standardy samego mechanizmu zarządzania. Obecnie osiedle ma wielu równoprawnych gospodarzy – należą do nich rodziny zamieszkujące w domkach, organizacje pozarządowe wynajmujące domki do prowadzenia swojej działalności, grupy nieformalne, filia domu kultury, formalny zarządca terenu, a także organy miejskie.
Narzędziem, które można wykorzystać do sąsiedzkiej współpracy merytorycznej nad programem instytucji (albo jej wycinkiem), jest np. rada programowa. Możesz do niej powołać osoby reprezentujące sąsiedzkie instytucje, lokalny biznes, publiczność, lokalne organy władzy, społeczność mieszkańców, przyrodę. Dobrze będzie, jeśli zasady, zakres i wpływ jej funkcjonowania zostaną uzgodnione wspólnie, na spotkaniu założycielskim. Wszystkie strony będą mogły wtedy określić, w jakim wymiarze (czasowym i merytorycznym) mogą się angażować w działania i wywiązywać ze wzajemnych zobowiązań. Pamiętaj także o regularnej ewaluacji, tak aby modyfikować sposób działania rady w ślad za zmieniającymi się warunkami i potrzebami.
Niezależnie od tego, czy zdecydujesz się na sąsiedzką współpracę merytoryczną, możesz spróbować współzarządzać terenem bliskim instytucji kultury, w której pracujesz. Posłużyć do tego może grupa lokalnych gospodarzy. Może to dotyczyć np. placów miejskich czy skwerów. Ideę tę popularyzuje projekt „Place Warszawy”.

Metody sąsiedzkiego współzarządzania szerzej opisujemy w części PARTNERSTWA I KOALICJE EKOLOGICZNE.

Może cię również zainteresować