Baza materiałów biurowych
Zamiast kupować osobne zestawy dla każdego działu, warto stworzyć wspólną bazę, z której korzysta cały zespół. Dzielenie się zasobami – jak papier, długopisy czy segregatory – pozwala ograniczyć zakupy i odpady. Zanim sięgniesz po nowe artykuły, sprawdź, co jest dostępne. Nawet drobne działania, jak ponowne użycie papieru czy kopert, to oszczędność.

Segregacja śmieci
W Polsce odpady segreguje się na pięć frakcji: cztery z nich trafiają do recyklingu, a piąta – odpady zmieszane – do utylizacji. Zapoznaj się z przykładami, co należy wrzucać do każdej frakcji oraz co może powstać z tych surowców – ta wiedza pomoże Ci lepiej zrozumieć, dlaczego warto dbać o segregację.

1. Papier (niebieski pojemnik)
Wrzucamy: gazety, kartony, papierowe opakowania.
Nie wrzucamy: zabrudzonego papieru, zużytych chusteczek, paragonów.
Powstaje: papier toaletowy, opakowania na jajka, filtry do kawy.

2. Metale i tworzywa sztuczne (żółty pojemnik)
Wrzucamy: plastikowe butelki, puszki, kartony po mleku i sokach (tetrapaki).
Nie wrzucamy: elektroodpadów, blistrów po lekach, opakowań z zawartością.
Powstaje: odzież z polaru, meble z plastiku, metalowe opakowania.

3. Szkło (zielony pojemnik)
Wrzucamy: słoiki i butelki szklane (bez nakrętek).
Nie wrzucamy: ceramiki, żarówek, doniczek.
Powstają: nowe butelki, kafelki, materiały budowlane.

4. Bioodpady (brązowy pojemnik)
Wrzucamy: resztki roślinne, fusy, skorupki jaj, liście.
Nie wrzucamy: resztek pochodzenia zwierzęcego, ziemi z doniczek, drewnianych przedmiotów.
Powstaje: nawóz dla roślin, biogaz.

5. Odpady zmieszane (czarny pojemnik)
Wrzucamy: to, co nie kwalifikuje się do żadnej z frakcji.
Nie wrzucamy: baterii, leków, elektrośmieci, tekstyliów – mają osobne punkty zbiórki.
Odpady zmieszane są utylizowane lub trafiają na wysypiska.

Częstym błędem jest wyrzucanie bioodpadów w foliowych workach. Pamiętaj, że opakowania po żywności wystarczy opróżnić i zgnieść – nie trzeba ich myć. Zasada „odkręć, opróżnij, zgnieć” to klucz do dobrej segregacji. Warto monitorować powtarzające się błędy i umieszczać instrukcje przy koszach. Coraz więcej instytucji rezygnuje z koszy podbiurkowych na rzecz wspólnych pojemników, co sprzyja wyrabianiu nawyku segregacji. Pamiętajcie też, by zadbać o kosze w przestrzeniach publicznych, nie tylko biurowych.

Jeżeli masz wątpliwość, co i gdzie wyrzucić, skorzystaj z internetowych pomocy, np. ze strony Segreguj na 5. 

Mniej opakowań
Aby ograniczyć odpady, wybieraj produkty z minimalną ilością opakowań – najlepiej takich, które można ponownie wykorzystać. Korzystaj z opakowań z odzysku i stawiaj na jednorodne materiały, np. koperty bez folii. Wypełnienia papierowe czy skropak biodegradowalny są lepszym wyborem niż tworzywa sztuczne. Unikaj opakowań oksydegradowalnych – rozkładają się na mikroplastik. Jeśli masz wątpliwości, szukaj certyfikatów ekologicznych na opakowaniach, np. FSC, PEFC czy OK compost. 

Picie kranówki
Zachęcaj zespół do picia kranówki zamiast wody butelkowanej – serwowanie jej w karafkach to standard w wielu miejscach. Woda z kranu w polskich miastach spełnia normy UE i nadaje się do picia. Jeśli masz wątpliwości co do jakości lokalnej instalacji, zbadaj skład wody lub używaj filtrów. 

Rezygnacja z plastikowych butelek 
Plastik rozkłada się przez setki lat, a skuteczność recyklingu butelek PET w Polsce wciąż jest niewystarczająca. Jeśli musisz sięgnąć po wodę butelkowaną, wybieraj opcję w szkle – to znacznie lepsze rozwiązanie dla środowiska.

Ekoprodukty w kuchni biurowej
Kawę i herbatę kupuj w dużych opakowaniach, unikaj saszetek i kapsułek. Zamiast herbat w plastikowych torebkach, wybieraj liściaste lub w biodegradowalnych opakowaniach. Zwracaj uwagę na certyfikaty zrównoważonego pochodzenia, jak Fairtrade czy Rainforest Alliance. Cukier także kupuj w dużych, papierowych opakowaniach – najlepiej nierafinowany lub trzcinowy z certyfikatem. Zamiast jednorazowych saszetek z przyprawami, stosuj wielorazowe pojemniki z przyprawami sypkimi.

Stosuj wyłącznie wielorazowe naczynia i sztućce – najlepiej ceramiczne, szklane lub metalowe. Jednorazowe naczynia plastikowe są już w Polsce zakazane zgodnie z unijnymi przepisami. Unikaj także tzw. jednorazówek „eko”, które generują odpady. Jeśli użycie takich produktów jest konieczne, wybieraj wersje kompostowalne (np. z trzciny cukrowej, kukurydzy), a dopiero w dalszej kolejności – biodegradowalne z papieru, drewna czy otrębów.

Ograniczenie druku
Drukuj tylko to, co konieczne. Sprawdź, ile ryz papieru rocznie zużywa Twoja organizacja – to pomoże Wam zmierzyć efekty działań ograniczających zużycie papieru. Wprowadź domyślne ustawienia sprzętu: druk dwustronny, w skali szarości, nasycenie tuszu 80%. Zadrukowane jednostronnie kartki wykorzystuj ponownie – np. do notatek.

Ograniczenie zużycia wody
Używaj gorącej wody tylko wtedy, gdy to konieczne – pozwoli to zaoszczędzić energię potrzebną do jej podgrzewania. Przed myciem ręcznym namaczaj brudne naczynia w misce z wodą i płynem. Zmywarkę uruchamiaj dopiero, gdy jest pełna. W toaletach korzystaj z przycisków do oszczędnego spłukiwania. Regularnie sprawdzaj szczelność instalacji – cieknące krany i spłuczki generują duże straty. Sprawdź, czy macie zainstalowane perlatory – zmniejszają przepływ wody bez utraty komfortu. Zainteresuj się zbieraniem deszczówki, która może posłużyć do podlewania roślin czy pojenia owadów, ptaków– wystarczy wystawić pojemniki na dach lub wokół budynku.

Poznaj proste przykłady na ograniczenie śladu wodnego: Water use, za: Museum Galleries Scotland.

Ręczniki papierowe czy suszarki do rąk
Oba te rozwiązania mają wpływ na środowisko, jednak nowoczesne suszarki, które wykorzystują nieogrzane powietrze, działają szybko (< 20 sekund) i zużywają mało energii (ok. 1,5 kW), będą bardziej ekologicznym wyborem. Ręczniki papierowe po użyciu stają się odpadem zmieszanym, nienadającym się do ponownego przetworzenia. Jeśli ich używanie jest konieczne, wybieraj produkty z recyklingu i informuj osoby użytkujące, że do skutecznego osuszenia rąk wystarczy jeden arkusz – ogranicza to zarówno zużycie surowców, jak i ilość odpadów.

Ograniczanie zużycia energii
Warto zacząć od prostych zasad: korzystaj z naturalnego światła, nie zasłaniaj okien, a oświetlenie dopasuj do potrzeb – często wystarczy punktowe. Zawsze gaś światło po wyjściu z pomieszczenia (nie rób tego, jeśli masz stare świetlówki kompaktowe, wrażliwe na częste włączanie). Wyłączaj nieużywane urządzenia i nie zostawiaj ich w trybie czuwania – pomoże w tym zbiorcza listwa zasilająca lub zasada „ostatni wyłącza sprzęt”. Korzystaj z funkcji oszczędzania energii w komputerach, np. uśpienia czy wygaszania ekranu. Zmniejszenie jasności monitora do 70% może zmniejszyć zużycie energii o 20%, co jest szczególnie istotne w przypadku długiej pracy biurowej i w instytucjach, gdzie komputery są włączone przez wiele godzin. Gotując wodę w czajniku, wlewaj jej tylko tyle, ile potrzebujesz. Drukuj zbiorczo, by ograniczyć częste uruchamianie drukarki – każde „wybudzenie” wiąże się z dodatkowym zużyciem energii. Jeśli Twoja instytucja stosuje oświetlenie zewnętrzne, ograniczcie jego moc i czas działania lub całkowicie z niego zrezygnujcie.

Proste kroki mogą mieć znaczące efekty dla środowiska. Wyłączanie każdego wieczoru tylko 4 świateł to w ciągu roku zmniejszenie śladu węglowego w takim samym stopniu, jak rezygnacja z 10 lotów z Londynu do Paryża. Za: Energy: KiCulture.